سرطان کولون سومین سرطان شایع دنیا شناخته شده و چیزی در حدود ۱۵ درصد از انواع سرطان ها را به خود اختصاص داده است. این سرطان دومین علت مرگ و میر ناشی از سرطان در ایالات متحده ی آمریکاست و خبر بدتر اینکه متاسفانه شیوع آن در بین جوانان در سال های اخیر به شدت افزایش یافته است.
میزبان سرطان کولون سلول های روده ی بزرگ و رکتوم است و این یعنی باید نگاهی به رژیم غذایی و عادات و رفتارهای خود داشته باشیم. بررسی ها نشان داده است که بین سرطان کولون و سبک زندگی و تغذیه ی افراد رابطه ی معناداری وجود دارد و این یعنی می توان تا حدودی از بروز آن پیشگیری کرد.
سرطان کولون چیست؟
سرطان کولون (CRC) که با نام سرطان روده ی بزرگ و سرطان رکتوم هم شناخته می شود بافت های روده ی بزرگ و قسمت های انتهایی آن را درگیر خود می کند. سرطان کولون زمانی آغاز می شود که روند رشد و تکثیر سلول های بافت روده از حالت طبیعی و نرمال خود خارج شده و با رشد بیش از اندازه ی آنها توده ای از سلول های خوش خیم در روده ی بزرگ یا رکتوم ایجاد می شود که همان پولیپ ها هستند. در این شرایط ممکن است این توده ی سلولی حالت خوش خیم بودن خود را حفظ کند و یا تبدیل به توده ی بدخیم شود و این آغاز سرطانی شدن سلول هاست.
این بیماری هم تمایلات ژنتیکی و وراثتی دارد و هم می تواند در اثر شرایط محیطی و نوع سبک زندگی به وجود بیاید. به هر حال الگوی مشخصی برای علت این تغییر رفتار در سلول های روده شناخته نشده است ولی مشخص شده است که افراد در سال های بعد از ۴۰ زندگی خود در برابر حمله ی سرطان کولون آسیب پذیرترند و در صورت ابتلای یک نفر از بستگان درجه اول یا دوم به این بیماری خطر حمله ی این بیماری ۲ تا ۳ برابر افزایش می یابد.
ضمن اینکه بیشترین تعداد افراد مبتلا به سرطان کولون در میان افرادی مشاهده می شود که با زندگی شهری و ماشینی بیشتر درگیر هستند. این شاید نمای خوبی از سرطان کولون به ما نشان دهد که علت تغییر رفتار سلول ها از کجا می تواند نشات بگیرد.
علائم سرطان کولون
در اولین مرحله ی سرطان کولون همه چیز آرام و بی سر و صدا پیش می رود. اولین زنگ خطر این بیماری با تغییر شکل مدفوع و به شکل خونریزی حین دفع خود را نشان می دهد. این خونریزی با خونریزی های ناشی از بواسیر یا هموروئید کاملا متفاوت ست.
با پیشرفت سرطان کولون علائم و نشانه های زیر به وجود می آیند:
- تغییر محسوس در عادات اجابت مزاج به شکل اسهال و یبوست مداوم و دوره ای
- وجود خون در مدفوع به شکل خون روشن یا خون تیره
- احساس تخلیه ی ناقص مدفوع پس از هر بار اجابت مزاج
- احساس درد و دل پیچه در قسمت های مختلف شکم
- نفخ شکم
- کاهش وزن ناگهانی
- ضعف و خستگی شدید
- حالت تهوع و استفراغ
- باریک شدن غیر طبیعی مدفوع
- احساس درد و ناراحتی هنگام اجابت مزاج
- کم خونی و فقر آهن
- یرقان و زردی پوست و چشم
- بی اشتهایی
فاکتورهای متعددی وجود دارد که بتوانیم گروه های پرخطر را در برابر سرطان کولون دسته بندی و مشخص کنیم. همه ی ما به نحوی در برابر خطر این بیماری قرار داریم و نمی توانیم به طور قطعی مشخص کنیم که به سراغ کدام یک از ما خواهد آمد ولی بر اساس قوی ترین تئوری ها افزاد زیر در گروه پرخطر و آسیب پذیر در برابر این بیماری قرار می گیرند.
- افرادی که در خانواده ی درجه ۱ و ۲ خود سابقه ی سرطان روده دارند می توانند حامل ژن خطرناک باشند.
- افرادی که DNA و ژن های آنها بنا بر علل متعددی مخدوش و صدمه دیده است.
- افرادی که به پولیپ روده مبتلا هستند.
- افرادی که در سنین بالای ۴۰ زندگی خود به سر می برند.
- افرادی که در زندگی خود رژیم های غذایی غلط و پرخطری داشته اند.مثل استفاده ی مداوم از غذاهای فرآوری شده مانند سوسیس و کالباس، فست فود ها ، گوشت قرمز، غذاهای بدون فیبر ، روغن گیاهی تصفیه شده و عدم استفاده ی کافی از میوه ها و سبزیجات در طول روز.
- افرادی که به چاقی و اضافه وزن مبتلا هستند.
- افرادی که در طول روز تحرک کافی ندارند و ورزش نمی کنند.
- افرادی که بیش از اندازه از نوشیدنی های الکلی استفاده می کنند.
- افرادی که از دخانیات و سیگار استفاده می کنند.
- افرادی که به بیماری دیابت مبتلا هستند.
- افرادی که سابقه ی بیماری التهابی روده همچون کرون روده یا کولیت اولسراتیو داشته اند.
- افرادی که به سایر انواع سرطان ها مبتلا بوده و تحت پرتودرمانی قرار گرفته اند.
- افرادی که دارای نژاد آمریکایی آفریقایی هستند.
- ۹۸/۰۳/۱۹