کولیت اولسراتیو یا کولیت اولسروز (UC) مانند بیماری کرون نوعی از بیماری های التهابی روده (IBD) به شمار می رود که همانطور که از نام آن نیز مشخص است, باعث التهاب یا تحریک و تورم بافت روده شده و در نهایت به ایجاد زخم در روده می انجامد. علائم این بیماری با سایر بیماری ها از جمله کرون یا سندروم روده تحریک پذیر (IBS) یکسان بوده ولی تفاوت های بسیاری با آنها دارد. این بیماری هر دو جنسیت را به طور مساوی درگیر نموده و سن شایع بروز آن بین ۱۵ الی ۳۰ سالگی و ۵۰ الی ۶۰ سالگی است.
کولیت اولسراتیو یا کولیت اولسروز
کولیت اولسراتیو یا کولیت اولسروز با نام های دیگری از جمله التهاب زخم شونده روده بزرگ یا کولیت زخمی نیز شناخته می شود. این بیماری التهابی ممکن است هر قسمتی از روده را درگیر نماید اما بیشتر در نواحی از روده مانند کولون و رکتوم (راست روده ) مشاهده می شود.علت دقیق بروز این بیماری مشخص نشده است اما شواهد نشان دهنده ی این است که کولیت زخمی از مجموعه ای از عوامل میکروبی، ژنتیکی، ایمنی و عوامل مرتبط با سبک زندگی (نظیر رژیم غذایی) نشات می گیرد و عوامل محیطی از جمله استرس و آلودگی هوا در تشدید آن نقش دارند.
بیماری کولیت زخمی از دسته بیماری های متناوب به شمار می رود، یعنی این بیماری دارای دوره های تشدیدی است که در طی آن، علائم بیماری شدت می یابند. در دوره های بهبودی این بیماری معمولاً هیچ یک از علائم کولیت اولسراتیو نمایان نمی شود. در برخی از موارد زخم های حاصل از بیماری به صورت خود به خود درمان می شوند ولی کولیت در اغلب موارد نیازمند درمان پزشکی است، هر چند که این بیماری درمان قطعی نداشته و تنها با استفاده از دارو می توان علائم آن را کنترل نمود.در برخی موارد فرد به طور کامل درمان می شود.
کولیت و کرون هر دو از بیماری های التهابی روده به شمار می روند، اما میزان شیوع کولیت ۳ برابر بیشتر از کرون است. اگر بخواهیم مراحل ایجاد این بیماری را تشریح کنیم می توان گفت کولیت در ابتدا لایه های مخاطی و زیر مخاط در روده بزرگ و راست روده را تحت تاثیر قرار داده و در ادامه زخم هایی در پوشش روده ایجاد شده و رشد می کنند، زمانی که بیماری در مراحل جدی تر خود قرار می گیرد زخم های کولیت چرک کرده خونریزی می کنند. اگر این بیماری تمامی قسمت های روده بزرگ را درگیر کند با نام کولیت شناخته میشود .ولی اگر تنها در رکتوم ایجاد شود با نام پروکتیت شناخته می شود.
از علائم کولیت اولسراتیو یا کولیت اولسروز می توانیم به این موارد اشاره کنیم :
- اسهال یا اجابت مزاج به صورت مکرر
- خونریزی از مقعد
- مشاهده خون و چرک در مدفوع
- احساس دفع ناکامل مدفوع
- احساس فوریت برای دفع
- تب
- دردهای شدید شکمی به خصوص هنگام حرکات روده
- درد مفصل‌ها زیرا این بیماری علاوه بر دستگاه گوارش بر سایر اعضای بدن نیز تأثیر می‌گذارد و منجر به التهاب مفاصل و مشکلات پوستی میشود.
- درد مقعد به صورت منقطع
بیماری کولیت اولسراتیو در صورت عدم درمان به موقع و طولانی شدن بیماری موجب بزرگ شدن بیشتر از حد روده بزرگ شده و می تواند منجر به کم خونی به علت خونریزی از زخم های روده گردد. بیماران مبتلا به کولیت زخمی می بایست به منظور پیشگیری از سرطان روده بزرگ هر دو سال برای تست و برداشت نمونه برداری اقدام نمایند. افرادی که حداقل ۱۰ سال از شروع بیماری کولیت در آن ها می گذرد باید برای تست هر ساله مراجعه کنند.
بیماری کولیت اولسراتیو به تنهایی بیماری کشنده ای محسوب نمی شود اما به شدت زندگی فرد را تحت تاثیر قرار داده و کیفیت زندگی را کاهش میدهد زیرا که در این مسیر بیمار رنج و مشقت های روحی و جسمی بسیاری را تجربه می کند. مرگ ناشی از کولیت بسیار نادر است ولی التهاب این بیماری به قدری شدید است که تمام قسمت های روده را تحت تاثیر خود قرار میدهد. در مراحل خیلی شدید از این بیماری قطر روده چند برابر حالت عادی شده و بیماری با درمان های رایج مثل دارو بهبود نمی یابد. در این حالت نیاز به عمل جراحی است در غیر این صورت بیمار در طی چند روز جان خود را از دست میدهد. این بیماران باید به داروهای خود اهمیت داده و به موقع آن را مصرف کنند.
ادامه در کلینیک مهنا